Terugblik jaren 10
Door Hans Schutte··Aangepast:
RTL
Ik hoor het snerpende geluid van brekend glas. De ruiten van een Albert Heijn-filiaal gaan eraan. Vlak voor mijn neus zijn tientallen relschoppers in gevecht met de Mobiele Eenheid. We filmen een man die aan zijn enkels naar een arrestantenbusje wordt gesleept. Zijn ontblote bovenlijf trekt een spoor door het tapijt van glasscherven.
In onze decenniumserie'Waar was jij?' kijken we terug op de grootste nieuwsgebeurtenissen van de jaren 10. Hans Schutteblikt terug op Project X, het feestje van Merthe op 21 september 2012 dat compleet uit de hand liep.
Om mij heen staan auto’s in brand. Overal rook, geschreeuw, gegil.Het is de apotheose van een surrealistische avond op een onwaarschijnlijke locatie. Want dit zijn geen krakersrellen in Amsterdam. Dit is geen uit de hand gelopen demonstratie op het Malieveld, of een veldslag met voetbalhooligans in een willekeurige grote stad.
Het is 21 september 2012 en ik ben in Haren, een wat bekakt villadorp onder de rook van Groningen. Dit is het Wassenaar van het noorden en het lijkt hier wel oorlog. Hoe dan?
Openbaar evenement
Aanleiding voor deze bizarre avond is het verjaardagspartijtje van de 16-jarige Merthe. Ze verstuurt op Facebook een uitnodiging naar haar vrienden maar maakt er per ongeluk een openbaar evenement van.
Als het meisje haar fout ontdekt verwijdert ze het bericht. Maar kort daarna duikt een nieuwe facebookpagina op: Project X-Haren, vernoemd naar een film waarin een feestje volledig ontspoort. De initiatiefnemers roepen mensen op om op 21 september massaal naar het feestje van Merthe te komen. Tienduizenden jongeren melden zich aan. Project X is landelijk nieuws.
© RTL Nieuws
Op de redactie kunnen we het ons niet voorstellen dat Haren echt onder de voet zal worden gelopen door een horde partycrashers. Maar je weet nooit, en dus word ik op de bewuste dag met cameraman en satellietwagen naar het dorp gestuurd.
Niets aan de hand, zo lijkt het
Daar is het 's middags nog een oase van rust. Ik ga langs bij de burgemeester, die me verzekert dat hij met alle scenario's rekening houdt. Een sportveld aan de rand van Haren is ingericht als opvangplek voor een grote menigte.
Als we er gaan kijken is er helemaal niemand. Ook op de Stationsweg, vlakbij de woning van Merthe, is het rustig. Zie je wel, denk ik, dat heb ik weer. Helemaal voor niets naar het noorden gereden.
Een paar uur later is alles anders. Haren beleeft een invasie van tienduizend studenten en scholieren. Ze komen vooral met de trein en verzamelen zich op de kruising Stationsweg/Jachtlaan, waar wij ook onze satellietwagen hebben neergezet. De meute heeft er zin in en scandeert: "Wáár is het feestje? Hiér is het feestje!"
Zwaar vuurwerk
Maar na een tijdje is de lol er af. De jongeren vervelen zich en worden baldadig. Er wordt zwaar vuurwerk afgestoken. Als ik live verslag doe in het bulletin van 19.30 uur begint de sfeergrimmig te worden. Ik kijk naar de opgefokte menigte en zie groepjes jongens in hoodies de politie uitdagen. Op dat moment weet ik het zeker: dit gaat fout.
Waar was jij?
Het eind van de jaren '10, het eind van het decennium. Bij RTL Nieuws kijken we in een serie van tien verhalen terug op de afgelopen tien jaar. Onze verslaggevers en correspondenten beschrijven hún dag, vertellen je hún verhalen van die ene bizarre dag uit hun leven. Zij waren erbij, weet jij nog waar jij was?
Even later slaat de vlam in de pan. De Mobiele Eenheid rukt op, de mensenmassa golft achteruit. Een collega maakt zich zorgen om zijn Mercedes, die midden op het slagveld geparkeerd staat. De menigte beweegt weer naar voren, totdat de ME opnieuw ingrijpt.
Plunderingen
Zo gaat het een tijd heen en weer. Af en toe wordt het gedrang te heftig en schuilen we in de satellietwagen. Als de duisternis invalt en de meeste jongeren zijn afgedropen, nemen de echte relschoppers de boel over. Ze rennen door straten en tuinen, gooien met stenen en plunderen winkels.
Ik probeer op onze veiligheid te letten, maar voel geen angst. Eerder verbazing, over het tafereel dat zich voor mijn ogen afspeelt. En vooral: dat het in Haren gebeurt. Wanneer de eerste auto in de fik gaat, zie ik dat mijn cameraman er met open mond naar staat te kijken. Hij is zo verbijsterd dat hij vergeet te filmen.
Het kruispunt aan de Stationsweg is dan allang leeggestroomd. Overal liggen stenen, bierblikjes, kapotte flessen. De Mercedes staat er nog, als een achtergebleven Duitse Panzer tank aan het front. De collega is opgelucht: "Geen krasje!"
Zo werd er in het buitenland bericht over Project X:
Terugblik: het nieuws van de jaren 10
In onze decenniumserie 'Waar was jij?' kijken we terug op de grootste nieuwsgebeurtenissen sinds 2010.Je vindt onze verhalen en video's op deze pagina.
Lees meer over
Waar was jij?Link in bioHaren (Haren)
