Tien jaar na Project X: Haren was wereldnieuws (2024)

Het is deze maand, 21 september, tien jaar geleden dat de Facebookrellen in Haren plaatsvonden. Het dorp was destijds wereldnieuws. Een uit de hand gelopen oproep op Facebook voor de sweet sixteen party van Merthe leidde tot massale ongeregeldheden. Deze zwarte bladzijde in de geschiedenis van Haren werd vernoemd naar een film waarin ook een tienerfeest ontspoorde, Project X.

RTV Noord blikt terug op die historische dag en is op zoek naar jouw verhaal. Jij kunt dat delen via projectx@rtvnoord.nl.

De bakkerij van Wilfred Haafs in het centrum van het villadorp kwam ongeschonden uit de strijd. De relschoppers liepen aan zijn zaak voorbij. Dat was anders voor de slagerij van Martin Dijk. Die had schade aan zijn pui en zag een raam sneuvelen. De totale schade kwam neer op zo'n tienduizend euro. Voor Martin is Project X al lang niet meer het gesprek van de dag. 'Ik denk er aan omdat ik nu word benaderd voor een interview, laat hij weten. 'Anders had ik er eerlijk gezegd niet bij stilgestaan.'

Zowel de bakker als de slager weten de gebeurtenis nog als de dag van gisteren, maar hun gedachten gaan inmiddels slechts sporadisch terug naar de 21ste september van 2012. Bij Martin van Dijk komt dat vooral omdat Haren al weer snel netjes en opgeruimd was. Ook was de schade aan zijn pand snel verholpen. 'Ik liep hier om zes uur in de ochtend door de glasscherven en al vrij snel kwam een colonne van veegauto's uit Groningen het dorp binnenrijden. Die hebben er met man en macht voor gezorgd dat de hele boel weer schoon werd gemaakt. Ik had volgens mij om half elf de winkel alweer volstaan met klanten.'

In de slagerij zijn de rellen dus zeker niet meer het gesprek van de dag. 'Persoonlijk heb ik er eigenlijk niemand meer over gehoord. Ik denk ook dat de positieve manier waarop het dorp de volgende dag weer schoon was daar voor heeft gezorgd. Daardoor heeft het er in ieder geval bij mijzelf voor gezorgd dat de gebeurtenissen geen enorme impact hebben gehad. Hier in de winkel spreken we momenteel meer over andere onderwerpen', zegt hij met een lach. 'Dan heb ik het over alle misère waar we nu inzitten', zegt hij lachend en verwijzend naar onder meer de stikstofcrisis.

Bij Bakkerij Haafs hebben de gebeurtenissen ook geen diepe wonden geslagen. In de dagen na de rellen was het natuurlijk het meest besproken onderwerp, maar in de bakkerij is Project X ook al geruime tijd naar de achtergrond verdreven. Wilfred Haafs noemt de rellen inmiddels een 'bijzondere dag'. 'Voor heel veel mensen was het een emotionele dag en veel ellende. Ik heb er zelf altijd wel op een grappige manier naar kunnen kijken.' Hij besloot op die dag ook in te spelen op de situatie, dat deed hij met speciale broodjes. 'Achteraf was dat misschien iets te enthousiast, maar we wisten ook niet wat er uiteindelijk ging gebeuren die dag.'

'Wij volgden die dag alles wat zich in de media afspeelde en toen hebben we ons afgevraagd of we niet leuke broodjes konden bakken. Ik ben dus aan de slag gegaan om Project X-broodjes te maken. Ze kwamen uiteindelijk rond twee uur in de middag uit de oven. Er was hier toen wel sprake van een hype want het hele dorp stroomde al vol. Op een gegeven moment kwam er een hele grote groep vanuit Groningen deze kant op. Toen werden wij al gewaarschuwd dat het mogelijk niet goed zou komen. Het advies kwam om de deuren te sluiten. Ik had de broodjes dus net uit de oven en toen kon ik de winkeldeuren dichtdoen. Ik heb uiteindelijk dus helemaal niks verkocht.' Nu het bijna tien jaar geleden is komen er dus niet opnieuw speciale broodjes. Bij de slager hoeft men ook geen ludieke acties te verwachten. 'Nee hoor', zegt Van Dijk, 'Ik heb er destijds ook niet aan gedacht.'

Johan Meijer, werknemer bij Bakkerij Haafs, stond op de avond van de rellen midden in het geweld. Toch had hij zelf niet door wat er precies aan de hand was. De ontwikkelingen in Haren waren Johan namelijk totaal ontgaan. Dat kwam omdat hij als bakker al vroeg onder de wol kruipt, hij werkt tenslotte voornamelijk in de nachtelijke uren. Omdat hij niet wist wat er gaande was negeerde hij twee dranghekken, hij zette ze simpelweg aan de kant om vervolgens zijn tocht per auto te vervolgen.

'Ik had een kleine Smart dus ik kon er vrij gemakkelijk bij langsrijden. Ik wist ook niet wat er aan de hand was ja. Ik dacht aan een actie ofzo of een evenementje, ik had geen idee. Ik had niks meegekregen omdat ik de hele dag op bed had gelegen. Op een gegeven moment moest ik toch echt stoppen met mijn auto en toen ben ik verder gelopen. Toen kwam ik tussen allemaal jongeren te lopen en vlogen er stenen rondom mijn hoofd. Ik ben gewoon verder gelopen en aan het werk gegaan, vervolgens heb ik er niks meer van gemerkt.' Pas toen hij later de beelden op tv zag besefte Johan wat er precies had plaatsgevonden.

Lees ook:

Vijf jaar na de Facebookrellen: 'Ik dacht dat er doden zouden vallen' Vijf jaar na de Facebookrellen: 'Gewoon een hel op aarde' Vertrekkende politiebaas: 'Veel geleerd van Facebookrellen'